Στις μέρες μας γίνεται πολύς λόγος για το πολίτευμά μας, τη δημοκρατία. Ακούμε πολλές και διαφορετικές απόψεις. Άλλοι υποστηρίζουν ότι η δημοκρατία μας διέρχεται κρίση, άλλοι ότι μας χρειάζεται μια δικτατορία και άλλοι δεν εντοπίζουν τα ενδεχόμενα προβλήματα που αντιμετωπίζει το πολίτευμά μας και διατυμπανίζουν ότι η δημοκρατία, όπως τη βιώνουμε, είναι το τέλειο πολίτευμα.
Ακούγοντας κατά καιρούς όλες αυτές τις απόψεις μου έρχεται στο νου ένας λόγος του Τσώρτσιλ: "Η δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα... εξαιρουμένων όλων των άλλων"! Κάτι το παράδοξο εμπερικλείεται, αλήθεια, σ' αυτά τα λόγια. Η δημοκρατία μπορεί να γίνει το χειρότερο πολίτευμα. Χειρότερο κι από ολοκληρωτικά καθεστώτα, αν δεν στηρίζεται στην παιδεία και στο ήθος τόσο των κυβερνόντων, όσο και των κυβερνούμενων.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να παραθέσω ένα απόσπασμα από μια συνέντευξη του Νίλ Πόστμαν, όταν ερωτήθηκε αν πιστεύει πως η δημοκρατία είναι επικίνδυνη, όταν χρησιμοποιείται ως άλλοθι. " Η δημοκρατία γίνεται επικίνδυνη, όταν κάποιες από τις αξίες που την αποτελούν ξεφεύγουν από το μέτρο... Η ελευθερία, για παράδειγμα, η οποία είναι ο ακρογωνιαίος λίθος τη δημοκρατίας,μερικές φορές, όταν χάνει το μέτρο, γίνεται πολύ επικίνδυνη, και μαζί μ' αυτήν και η δημοκρατία. Δεν πρέπει όμως να τρομάζουμε με όλα αυτά τα φαινόμενα, ούτε να ακυρώνουμε τη δημοκρατία, επειδή ενίοτε γίνεται κακή χρήση του όρου..." . Δεν χρειάζεται λοιπόν να ανησυχούμε, εκείνο που χρειάζεται είναι να βρισκόμαστε σε μια διαρκή επαγρύπνηση. Αυτό είναι και το τίμημα της ελευθερίας, όπως είχε άλλοτε πει ο Τόμας Τζέφερσον ("Το τίμημα της ελευθερίας είναι η αέναη επαγρύπνηση").
Τι θα πρέπει λοιπόν να έχουμε στο μυαλό μας όσον αφορά τη δημοκρατία; Πρώτα απ' όλα ότι η δημοκρατία δεν είναι το τέλειο πολίτευμα, γιατί το τέλειο είναι το απόλυτο, το μη εξελίξιμο. Η δημοκρατία όμως δεν είναι ένα πολίτευμα στατικό, αλλά ένα πολίτευμα που βασίζεται στην εξέλιξη των πολιτών, αλλά και στη δυνατότητα προσαρμογής τους στα νέα δεδομένα. Πέραν τούτου, πρέπει να γίνει αντιληπτό πως η δημοκρατία είναι το πολίτευμα των ενεργών πολιτών. Όταν οι πολίτες εφησυχάζουν, τότε επέρχεται ο κίνδυνος.
- Λαική κυριαρχία και ελεύθερη βούληση, ενεργός συμμετοχή του λαού, εκλογές τακτικά, δυνατότητα δημοψηφισμάτων.
- Η αδιαφορία των πολιτών για τα κοινά, η γενικευμένη απόρριψη του συστήματος και η αποχή από τις ψηφοφορίες.
- Η διόγκωση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα.
- Η ανευθυνότητα που επιδεικνύουν οι βουλευτές.
- Η απαξίωση των νόμων, όταν οι πολίτες απειθαρχούν και δρουν παράνομα.
-Η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
- Η έλλειψη αγωνιστικότητας εξαιτίας της απογοήτευσης από τη σύγχρονη κοινωνική κατάσταση
- Το καταναλωτικό - ευδαιμονιστικό πνεύμα που δεν αφήνει τους πολίτες να ασχοληθούν με τα πολιτικά ζητήματα της χώρας τους.
- Η χρησιμοθηρικότητα της παιδείας και ο λάθος προσανατολισμός της οικογένειας.
- Τα Μ.Μ.Ε. ετεροκαθορίζουν, χειραγωγούν, υπονομεύουν, αδρανοποιούν, περιθωριοποιούν.
- Τα κοινωνικά προβλήματα, τα εγκλήματα, η βία, ο χουλιγκανισμός, η πολιτική εμπάθεια.
- Η μαζοποίηση και αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου.
(πηγές σχεδιαγραμμάτων: http://www.odyssey.com.cy, "ΚΟΙΝΟΣ ΝΟΥΣ", Γ'τόμος- Ελληνοεκδοτική )
ΚΕΙΜΕΝΟ 1.
Δημοκρατική και
Ρουσφετολογία
Το κεντρικό πρόβλημα μιας πολιτείας πρέπει να είναι η διαμόρφωση
πολιτών που να εμφορούνται από αίσθημα ευθύνης έναντι του συνόλου. Όπου αυτό
υφίσταται, εκεί φυσικά δεν κάνει την παρουσία του το φαινόμενο του ρουσφετιού.
Εκείνο όμως που παρατηρεί κανένας κάνοντας μια τομή μέσα στο κοινωνικό μας
σώμα, είναι που σπάνια ή σχεδόν καθόλου δε συναντά κανένας ίχνη αισθήματος
ευθύνης. Δεν αναζητούμε φαίνεται σχεδόν τίποτε με συνείδηση ευθύνης. Όσο
σοβαρό κι αν είναι κάτι δεν αντικρίζεται με αίσθημα χρέους και
υπευθυνότητας.
Η νεοελληνική αγωγή απεχθάνεται
την ανάπτυξη αισθήματος ευθύνης. Αντιμάχεται την καλλιέργεια της
συνείδησης υπευθυνότητας σε βαθμό που να την καταπολεμά κατά συστηματικό και
βασικό τρόπο. Τέτοιου είδους αρχές σαν την ανάπτυξη της κοινωνικής συνείδησης
και υπευθυνότητας ο Νεοέλληνας τις θεωρεί επικίνδυνες και άχρηστες. «Παιδί μου»
λέει ο πατέρας «κοίταξε γύρω σου και πρόσεχε ποιος πάει μπροστά, ποιος
προκόβει. Άσε τους νόμους και τις δικαιοσύνες, αυτά είναι για τους κουτούς. Εσύ
στάσου έξυπνος στη ζωή, μη γίνεσαι κορόιδο, να ΄σαι καπάτσος, άσε τα καθήκοντα
και τις συνειδήσεις. Άσε αυτούς τους αγαθούληδες, δε βγαίνεις πέρα με την
αλήθεια, κυριαρχεί το ψέμα ». «Κοίτα» επαναλαμβάνει «γύρω σου και πρόσεξε ποιος
προκόβει ο αναιδής, ο θρασύς, ο φαύλος, ο καταφερτζής, ο καπάτσος, ο ¨ατσίδας¨
. Άφησε το ήθος, το δίκαιο και τους νόμους αυτά είναι για τους ¨μπουνταλάδες¨
όχι για τους έξυπνους»!!! Ποιο συναίσθημα ευθύνης και ποια συνείδηση
υπευθυνότητας και χρέους να αναπτύξεις και να στερεώσεις μέσα σε μια κοινωνία
που χαίρεται τον «έξυπνο», τον «ατσίδα» και ιδανικό της είναι «ο καταφερτζής». Το
φαινόμενο είναι αποκαρδιωτικό γιατί πιάνει όλα τα κοινωνικά στρώματα
ανεξαιρέτως. Με την τέτοιο ιδανικό πώς να μην κινούμαστε μέσα σε μια
αρρωστημένη κοινωνική ατμόσφαιρα όπου το ρουσφέτι και η γραφειοκρατία
δεν είναι τίποτε άλλο, παρά συμπτώματα μιας βαριάς αρρώστιας, καρκινώματα του
κοινωνικού οργανισμού μας, που δηλητηριάζουν το αίμα της ωραίας κυρίας που
καλούμε Δημοκρατία, η οποία σιγά σιγά πεθαίνει από αναιμία. Οι δημοκρατίες δεν
στεριώνουν ούτε ζουν με «καπατσοσύνες», «ατσιδισμούς», «καταφερτζήδες»,
«ρουσφετολόγους», επιτήδειους, ώμους «ατομικιστές», «τετραπέρατους στις
κομπίνες», με ρητορισμούς, σοφιστείες, πονηριές, δημαγωγίες, εγωλατρίες,
υποκρισίες και μάσκες δημοκρατίας, με συμφεροντολάτρεις, κόλακες και λοιπά
παρόμοια. Η πολιτική, και πολιτική ασκούμε όλοι μας κάθε ημέρα, πολίτες και
πολιτευόμενοι, πολιτική με τη σωστή της σημασία είναι, ας το πούμε ακόμη μια
φορά, πνευματικό λειτούργημα. Είναι παιδαγωγία, παιδεία, είναι ήθος, ηθικό
φρόνημα, ηθική, είναι πρόβλημα αγωγής που δυστυχώς μας λείπει.
Η δημοκρατία δε συμβιβάζεται με κανένα λόγο με το ρουσφέτι
και τη γραφειοκρατία, την καπατσοσύνη και τον καταφερτζή, το ψέμα και τον
ατσιδισμό, τη νοθεία και την ανευθυνότητα, την επιτηδειότητα και την ηθική
ευλυγισία και τα παρόμοια σαν τη θλιβερή περιφρόνηση των νόμων, τη βασιλεία της
παρανομίας που πνίγει κάθε ανάδομα συνείδησης ευθύνης. Η δημοκρατία
θεμελιώνεται επάνω στην αρετή και στο δίκαιο νόμο, επάνω στην πολιτική
ελευθερία, επάνω στην αναπτυγμένη συνείδηση ευθύνης και υπευθυνότητας, επάνω
στη συνειδητοποιημένη θεωρητικά και πρακτικά ατομική ελευθερία, στο ήθος της
ευθύνης. Οι άνθρωποι του ρουσφετιού και της γραφειοκρατίας, δεν υστερούν σε
νοητική ανάπτυξη, τουναντίον επαίρονται για την «εξυπνάδα» τους.
Εκείνο όμως που απουσιάζει από αυτούς είναι η συνείδηση προσωπικής και
κοινωνικής ευθύνης. Εκείνο δε που επιπολάζει είναι η πονηριά, αυτή που ταπεινώνει. Έτσι ο Νεοέλληνας στην πλειονότητα του
δεν μπορεί να σκεφτεί άνθρωπο απονήρευτο. Η δημοκρατία θεμελιώνεται
επάνω στην τιμιότητα, ωστόσο στον τόπο μας είναι χειροπιαστό πια πόσο αυτή
περιφρονείται ως διαπόμπευση. Θεμελιώνεται επάνω στην αξιοκρατία.
Η δημοκρατία διαμορφώνεται από τους
πολίτες της και μάλιστα από την κατεύθυνση και τη θέση που παίρνουν απέναντι
στη ζωή, απέναντι στον εαυτό τους και στο σύνολο. Η δημοκρατία είναι προϊόν του
χαρακτήρα και της νοοτροπίας των πολιτών της. Ζει μέσα στους ανθρώπους και στις
κοινωνικές ηθικές αρχές τους, με τις οποίες αυτοί ζουν. Είναι εξαρτημένη από το
πόσο οι ηθικές βάσεις των πολιτών είναι ή όχι αναπτυγμένες και κατά έμπρακτο
τρόπο εφαρμοσμένες μέσα στη συμβιωτική κοινωνική ύπαρξη μας.
Πάντως είναι ανάγκη όλοι ν’ αναρωτηθούμε που βρισκόμαστε. Πως μπορούμε
να λέμε ότι είμαστε δημοκρατικοί πολίτες με δημοκρατικό πνεύμα, νόημα και
συνείδηση, τη στιγμή που η συμπεριφορά μας και η στάση μας απέναντι στον
καθένα, απέναντι στο καθετί είναι σαφώς αντιδημοκρατική, θλιβερά ατομικιστική,
στενότατα συμφεροντολατρική.
εμφορούμαι : (λόγ.) κυριαρχούμαι, ψυχικά ή
πνευματικά, από ένα συναίσθημα, μια ιδέα κτλ.· διακατέχομαι: Εμφορείται από
ευγενή αισθήματα / από τα ιδεώδη της κοινωνικής δικαιοσύνης.
αποκαρδιωτικός -ή –ό : που
προξενεί αποθάρρυνση, απογοήτευση. H ποιότητα της παράστασης ήταν
αποκαρδιωτική. Θέαμα αποκαρδιωτικό.
επαίρομαι επηρμένος*
: (λόγ.) συμπεριφέρομαι με έπαρση.
διαπόμπευση: περιφορά
κάποιου δημοσίως με στόχο το γενικό χλευασμό του: ~ της μοιχαλίδας / του
κλέφτη. || (επέκτ.) για οποιοδήποτε δημόσιο χλευασμό.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1. Να γραφεί η περίληψη του κειμένου
σε 100-120 λέξεις.
2. Με ποιον
τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος
του κειμένου;
3. Ποιος είναι ο τρόπος και τα μέσα πειθούς της πρώτης
και της δεύτερης παραγράφου;
4. «Εκείνο
όμως που παρατηρεί… αισθήματος ευθύνης»: Να δηλώσετε το είδος της σύνταξης της
παραπάνω περιόδου και να τη μετατρέψετε στο άλλο είδος.
5. Να
γράψετε από ένα συνώνυμο για την καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις.
6. «Η
δημοκρατία διαμορφώνεται… και στο σύνολο»: Να αναπτύξετε την άποψη αυτή σε μια
παράγραφο των 80 – 100 λέξεων.
7. Είναι αναντίρρητο ότι η δημοκρατία
θεμελιώνεται σε αξίες όπως η ενεργός συμμετοχή στα κοινά, η αξιοκρατία, το αίσθημα
ευθύνης απέναντι στο ίδιο το πολίτευμα. Ωστόσο στην εποχή μας παρατηρείται
έξαρση του ατομικισμού και ειδικότερα του ωφελιμισμού. Ποιες πιστεύετε ότι
είναι οι επιπτώσεις των φαινομένων αυτών στην εύρυθμη λειτουργία του
δημοκρατικού πολιτεύματος; Ποιος οφείλει να είναι ο ρόλος των φορέων αγωγής
στην αντιμετώπιση του προβλήματος;
ΚΕΙΜΕΝΟ 2.
[Ολοκληρωτισμός]
Το
Νοέµβρη 1965 βγήκε το µυθιστόρηµά µου «Το Λάθος», το τέταρτο βιβλίο
µου. Πολύ πριν ξεκινήσω να το γράφω, το άρχισα το 1962, µε βασάνιζε το
πρόβληµα «ολοκληρωτισµός»1. Τον ολοκληρωτισµό αγωνίστηκαν να συντρίψουν
εκατοντάδες εκατοµµύρια άνθρωποι που ξεσηκώθηκαν στον Δεύτερο Παγκόσµιο
Πόλεµο. Κύριος στόχος τους ήταν ο φασισµός, η λαίλαπα του ναζισµού, ο
ολοκληρωτισµός γενικότερα, όπου κι αν βρίσκεται και µε οποιοδήποτε
προσωπείο.
Αλλά τι απόγιναν οι
θυσίες µιας ολόκληρης ανθρωπότητας που µε πάθος ελευθερίας πάλεψε τότε,
µε το όραµα ενός µεταπολεµικού κόσµου χωρίς επιτέλους δυνάστες, χωρίς
επιτέλους θύτες και θύµατα; Αλίµονο, η πραγµατικότητα που ήρθε αµέσως
µετά το ολοκαύτωµα δεν ήταν καθόλου σε αρµονία µε το όραµα των
αγωνιστών. Ο ολοκληρωτισµός ήταν πάντα εδώ - και είναι και σήµερα.
Με
προβληµάτιζε επίσης η αδιαφορία που δείχνουν οι απρόσβλητοι από τον ιό
του ολοκληρωτισµού για τη σκληρή µοίρα των άλλων. Η ελευθερία όµως είναι
θέµα ζωής που αφορά τον κάθε άνθρωπο χωριστά αλλά και όλους µαζί. Δεν
µπορείς να κοιµάσαι ήσυχος µε τη σκέψη ότι δεν είναι η δική σου
ελευθερία που απαλλοτριώθηκε, ότι είναι του γείτονα. Δεν µπορείς, γιατί
αύριο θα είναι η σειρά σου. Στο χώρο της ελευθερίας δεν υπάρχουν στεγανά
να κρυφτείς, να γλιτώσεις. Ο ολοκληρωτισµός δρα όπως η ραδιενέργεια:
διαχέεται παντού, και στην πιο απόµακρη γωνιά και στην πιο κρυφή κόχη,
στο τέλος κανένας δεν µένει αλώβητος.
Αλλά
και στις δηµοκρατίες µας, όσο τέλος πάντων είναι πράγµατι δηµοκρατίες,
υπεισέρχεται ο ολοκληρωτισµός. Η προσωπική ζωή, οι πράξεις µας, η
καθηµερινή συµπεριφορά µας, τα πάντα, ελέγχονται από ορατά και αόρατα
κέντρα παρακολούθησης. Το άτοµο ολοένα και πιο συχνά, ολοένα και πιο
βαθιά µαγκώνεται στα γρανάζια σκοτεινών µηχανισµών. Έστω και αν δεν
µπορούµε κάθε στιγµή να εντοπίζουµε τη διείσδυση στη ζωή µας
ολοκληρωτικών µικροβίων, όµως το αισθανόµαστε αυτό, το διαισθανόµαστε.
Έτσι, µια ατµόσφαιρα υποψίας, αµοιβαίας καχυποψίας µάς τυλίγει σε δίχτυα
στραγγαλιστικά, ένα κλίµα ανασφάλειας µας συνθλίβει µέχρι ασφυξίας. Και
να σκεφτούµε ότι στις µέρες µας φοριέται πάρα πολύ καθετί που αφορά την
ασφάλειά µας... κλειδαριές ασφαλείας, χρηµατοκιβώτια ασφαλείας,
συστήµατα ασφαλείας, Συµβούλιο Ασφαλείας και, εννοείται, µυστικές
υπηρεσίες ασφαλείας και στα ολοκληρωτικά καθεστώτα αλλά και στις
δηµοκρατίες.
Δεν είναι µόνο οι
διωγµοί που υφίστανται οι απλοί άνθρωποι, οι αυθαίρετες συλλήψεις, οι
φυλακές, οι εξορίες, τα βασανιστήρια, η φυσική και η ψυχολογική βία, ο
θάνατος, είναι και κάτι άλλο: µπροστά σε µια τέτοια ανελέητη
πραγµατικότητα εµείς οι ίδιοι, τα θύµατα του τροµοκρατικού µηχανισµού
της εξουσίας, υποχωρούµε σιγά σιγά στην καρδιά µας και στη συνείδησή
µας, ο φόβος έρχεται και κατατρώγει τα πνευµατικά και ηθικά σπλάχνα µας,
συµβιβαζόµαστε µε την τυραννία, οι ευγενείς ιστοί της ανθρώπινης
αξιοπρέπειας και ακεραιότητας σαπίζουν, συνηθίζουµε τέλος τη συνήθεια.
Καταλήγουµε
να προδίδουµε την ενδόµυχη ελευθερία, αυτήν την πεµπτουσία της
ανθρώπινης περίπτωσης, αποστρέφουµε το πρόσωπό µας από την ίδια την
ανάγκη για ελευθερία που την έχουµε έµφυτη, το ένστικτο της ελευθερίας
νεκρώνεται, µηδενίζονται η πείνα και η δίψα για ελευθερία, οπότε
µέγιστος προβάλλει ο κίνδυνος να έρθουν µια µέρα γενιές ολόκληρες που να
µη νιώθουν τίποτα στη λέξη και στην έννοια ελευθερία, δεν θα 'χουν το
αισθητήριο της ελευθερίας. Στο βάθος της πορείας της ανθρωπότητας
διαφαίνεται µια τερατογονία, µια βιολογική διαστροφή, θα µπούµε σε µια
νέα εποχή των παγετώνων. Αν δεν αγωνιζόµαστε χωρίς ανάσα για την
προάσπιση της ελευθερίας, αν δεν προχωράµε µε αδιάσπαστη συνέπεια και
µαχητικότητα σε αντίσταση, θα προκύψει ένας κόσµος που η αξία ελευθερία
θα του είναι εντελώς ξένη.
[…]
Με «Το Λάθος» θέλησα να δώσω ένα µήνυµα αισιοδοξίας, ότι ο ανθρώπινος
παράγων, που τα ολοκληρωτικά συστήµατα τον περιφρονούν και στόχο τους
έχουν να τον εξοντώσουν, είναι πάντα παρών και τελικά βγαίνει νικητής.
Γιατί η ίδια η ζωή µε έµαθε ότι κανένας µηχανισµός-ιδεολογικός,
θρησκευτικός, πολιτικός, οικονοµικός, τεχνοκρατικός,
στρατοκρατικός,-κανένας µηχανισµός δεν θα κατορθώσει ποτέ να διαστρέψει
τον άνθρωπο, που από τη φύση του είναι ελεύθερη προσωπικότητα, σε
θλιβερό τηλεκατευθυνόµενο ροµπότ, δεν θα κατορθώσει ποτέ να σβήσει στις
καρδιές την αγιασµένη φωτιά της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης.
Διασκευασμένο απόσπασμα από την αυτοβιογραφία του Αντώνη Σαμαράκη, «1919 –», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1996, σσ. 88-92
Θέματα:
Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις).
Β1. «Η
ελευθερία όµως είναι θέµα ζωής που αφορά τον κάθε άνθρωπο χωριστά αλλά
και όλους µαζί. Δεν µπορείς να κοιµάσαι ήσυχος µε τη σκέψη ότι δεν είναι
η δική σου ελευθερία που απαλλοτριώθηκε, ότι είναι του γείτονα. Δεν
µπορείς, γιατί αύριο θα είναι η σειρά σου»: να αναπτύξετε σε μία παράγραφο (70-80 λέξεων) το περιεχόμενο του παραπάνω αποσπάσματος.
Β2. «Στο
χώρο της ελευθερίας δεν υπάρχουν στεγανά να κρυφτείς, να γλιτώσεις. Ο
ολοκληρωτισµός δρα όπως η ραδιενέργεια: διαχέεται παντού, και στην πιο
απόµακρη γωνιά και στην πιο κρυφή κόχη, στο τέλος κανένας δεν µένει
αλώβητος»: Να επισημάνετε το είδος του συλλογισμού και να τον
αξιολογήσετε. Τέλος, να εξηγήσετε τη σκοπιμότητα της χρησιμοποίησής του
από το συγγραφέα.
Β3. Να σχολιάσετε τη χρήση των ρηματικών προσώπων στην τρίτη παράγραφο («Με προβλημάτιζε … η σειρά σου»).
Β4. α. Ποια είναι η κυριολεκτική σημασία των παρακάτω μεταφορικών λέξεων/εκφράσεων:
▪ η λαίλαπα του ναζισµού,
▪ οι ευγενείς ιστοί της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ακεραιότητας σαπίζουν,
▪ θα µπούµε σε µια νέα εποχή των παγετώνων.
β. Στις παρακάτω προτάσεις να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμές τους, ώστε να μην αλλοιώνεται το νόημα:
(i) Αλλά και στις δηµοκρατίες µας, όσο τέλος πάντων είναι πράγµατι δηµοκρατίες, υπεισέρχεται ο ολοκληρωτισµός.
(ii) Με προβληµάτιζε επίσης η αδιαφορία που δείχνουν οι απρόσβλητοι από τον ιό του ολοκληρωτισµού…
Γ.
Ο Αντώνης Σαμαράκης υποστηρίζει πως ο ιός του ολοκληρωτισμού
υπεισέρχεται και στις σύγχρονες δημοκρατίες. Ποια φαινόμενα
ολοκληρωτικής νοοτροπίας θεωρείτε πως απειλούν τις δημοκρατικές
κοινωνίες και πώς μπορεί, κατά τη γνώμη σας, ο δημοκρατικός πολίτης να
προστατεύσει τις ελευθερίες του από καθετί που τις απειλεί. Το κείμενό
σας να έχει τη μορφή ομιλίας στη Βουλή των Εφήβων.
(ΚΕΙΜΕΝΟ 2 από: dimichri65.blogspot.gr )
ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1. Να συμπληρώσετε συνώνυμα των ρημάτων εδραιώνεται και καταργείται που συνδυάζονται με το ουσιαστικό η δημοκρατία.
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η δημοκρατία
.........................
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η
δημοκρατία .........................
......................... η
δημοκρατία .........................
2. Να συμληρώσετε συνώνυμα των επιθέτων δημοκρατικό και αυταρχικό που συνδυάζονται με το ουσιαστικό πολίτευμα.
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
......................... πολίτευμα .........................
(Σπ. Κ. Κούτρας - Πειστικός λόγος, τεύχος Γ' )
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΡΘΡΑ:
