Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2011

ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ: ΜΜΕ ( - ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ )


Τι σημαίνει ΜΜΕ;
Μ.Μ.Ε = Μη Μιλάς Εσύ !
                                         Μ.Μ.Ε = Μιλάμε Μόνο Εμείς !
Μ.Μ.Ε = Μέσο Μαζικής Εξόντωσης !
Μ.Μ.Ε = Μέσο Μάλαξης Εγκεφάλου !
Μ.Μ.Ε = Μέσο Μείωσης Ευφυίας !

 ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΜΜΕ: 
-Τηλεόραση, ραδιόφωνο, τύπος (ημερήσια και περιοδικά έντυπα) και ψηφιακά μέσα πληροφόρησης.
Στο σημερινό θέμα τον κεντρικό ρόλο κατέχει η τηλεόραση. Θα ακολουθήσουν ανεπτυγμένα θέματα τόσο για τον Τύπο, όσο και για το ίντερνετ.

Μια μικρή εισαγωγή..

   Ήδη από τον 15ον αιώνα (1440 μ.χ.) με την ανακάλυψη της τυπογραφίας , η ανθρωπότητα έκανε ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την διεύρυνση της επικοινωνίας.Ο Γουτεμβέργιος έφερε την επανάσταση στη διάδοση του γραπτού λόγου. Οι άνθρωποι επιτέλους ενημερώνονταν έγκαιρα και έγκυρα για οτιδήποτε συνέβαινε, πράγμα που τους καθιστούσε πολίτες ενεργούς.
   Σήμερα που δεν έχουμε στη διάθεσή μας όχι μόνο τον έντυπο τύπο, αλλά και τον ηλεκτρονικό, όπως και την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, γίνεται αντιληπτό πως η ενημέρωση των πολιτών γίνεται ακόμα πιο εύκολα και γρήγορα.  Οι πολίτες όμως είναι πράγματι ενεργοί; Σε μια κοινωνία που η πρόσβαση στην ενημέρωση είναι ελεύθερη και οι πληροφορίες που διαχέονται καθημερινά είναι τόσες πολλές μπορούμε να καλούμαστε πολίτες ενεργοί και όχι παθητικοί αποδέκτες των πληροφοριών με τις οποίες καθημερινά βομβαρδιζόμαστε;
   Τα οφέλη των ΜΜΕ είναι αναμφισβήτητα πολλά: ενημέρωση, ψυχαγωγία, ευαισθητοποίηση των πολιτών σε καίρια ζητήματα, πνευματική καλλιέργεια, έλεγχος της εξουσίας και πολλά άλλα. Πολλοί είναι όμως και οι κίνδυνοι που κρύβονται πίσω απ' αυτά: παραπληροφόρηση, υπερπληροφόρηση, προπαγάνδα, σκανδαλοθηρία, νόθη ψυχαγωγία, πνευματική υποβάθμιση, κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας, προβολή κίβδηλων προτύπων, μαζοποίηση, συμβολή στην υπερκατανάλωση κ.α. Πριν αρχίσουμε όμως να αναθεματίζουμε τα ΜΜΕ για το "κακό" που μας προκαλούν , καλό θα ήταν ο καθένας μας να αναλογιστεί τις δικές του ευθύνες απέναντι σε όλο αυτό. Πόσοι από μας αφήνουμε τους εαυτούς μας εκτεθειμένους σε όλους αυτούς τους κινδύνους των ΜΜΕ; Σίγουρα οι ευθύνες δεν είναι μόνο δικές μας. Οφείλει και η πολιτεία να λάβει τα αρμόδια μέτρα, όπως και τα ΜΜΕ, αλλά και ο κάθε δημοσιογράφος ξεχωριστά. Όμως οφείλουμε και εμείς οι πολίτες, αν θέλουμε να λεγόμαστε ενεργοί, να κάνουμε την προσωπική μας "επανάσταση" ενεργοποιώντας πρωτίστως την κριτική μας σκέψη, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις αρνητικές συνέπειες των ΜΜΕ. Έτσι σίγουρα θα έχουμε κάνει ένα πρώτο και πολύ σημαντικό βήμα... (Ψαράκη Μ.)


Θετικά Μ.Μ.Ε

- Μέσω των ΜΜΕ αποκτούμε γνώση πολύπλευρη, κρίνουμε και αξιοποιούμε τα δρώμενα, αποκτούμε δεκτικότητα σε νέες ιδέες, διαμορφώνοντας πιο οργα­νωμένη αντίληψη για τα πράγματα.
- Οι δέκτες μαθαίνουν για ποικίλα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, αναπτύσσο­ντας την κοινωνική τους συνείδηση και δείχνοντας ουσιαστικό ενδιαφέρον για τα κοινά.
- Όταν η πληροφόρηση είναι απροκατάληπτη και πολύπλευρη, ο πολίτης αποκτά άποψη έχοντας έτσι τη δυνατότητα να συμμετάσχει σε κοινωνικοπολιτικούς διάλογους και να ελέγχει την πολιτική ηγεσία.
- Οι πολίτες που είναι ενημερωμένοι κατάλληλα, όταν τα ΜΜΕ λει­τουργούν σωστά, ευαισθητοποιούνται για τα κοινωνικά προβλήματα όπως ο ρατσισμός, η βία κ.λπ. και αγωνίζονται στη συνέχεια για την επίλυση αυτών και τη διασφάλιση της κοινωνικής ευρυθμίας. Μόνον ενημερωμένοι και ευαι­σθητοποιημένοι πολίτες, άλλωστε, που αγωνίζονται για δικαιοσύνη και αξιο­κρατία, μπορούν ν` αντισταθούν στον τυφλό κομματισμό και την πόλωση, ψηφίζουν υπεύθυνα και αγωνίζονται για μια πιο υγιή Δημοκρατία.
- Τα ΜΜΕ, όταν λειτουργούν σωστά, αποτελούν στυλοβάτες της ελεύθερης έκφρασης και της πολυφωνίας και συμβάλλουν στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, όπως αρμό­ζει σε μια πολιτισμένη κοινωνία.
- Όταν τα ΜΜΕ λειτουργούν σωστά προβαίνουν σε ποιοτικό και ποσοτικό έλεγχο των διαφημίσεων, χωρίς να στρέφουν τους πολίτες στην υπερκατανά­λωση και τη θεοποίηση του χρήματος.
- Επίσης, ενημερώνουν το μέσο πολίτη για σημαντικά οικονομικά ζητήματα που σχετίζονται άμεσα με τη γενικότερη κοι­νωνικοπολιτική πορεία της χώρας.
- Μέσα από τα ΜΜΕ οι πολίτες γνωρίζουν την παράδοση, τα ήθη και έθιμα του τόπου τους. ενημερώνονται για τα πολιτιστικά δρώμενα ώστε να συμμε­τέχουν σε αντίστοιχες εκδηλώσεις, ενώ τέλος μαθαίνουν και για τις διεθνείς εξελίξεις, σε μια εποχή μάλιστα που τα στεγανά ανάμεσα στους λαούς κα­ταργούνται. Τα ΜΜΕ συντελούν βοηθούν το μέσο πολίτη να γίνεται αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας γεγονότων που έχουν γίνει στην άλλη άκρη του κόσμου, έχοντας έτσι την αίσθηση ότι βρίσκεται σ` ένα πλανητικό «χωριό», όπως έλεγε ο Πλωρίτης.
-Ακόμη προβληματίζεται για σοβαρά διεθνή ζητήματα, όπως η πείνα στον Τρίτο κόσμο, οι παντοειδείς παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η λειτουργία διακρατικών συνασπι­σμών, π.χ. η ΕΕ, και κατά κάποιον τρόπο γίνεται «κοσμοπολίτης» με την καλή έννοια.

Αρνητικά των Μ.Μ.Ε.

"Αν έπρεπε να αποφασίσω αν θα πρέπει να έχουμε μια κυβέρνηση χωρίς εφημερίδες ή μόνο εφημερίδες χωρίς κυβέρνηση, δεν θα δίσταζα ούτε ένα λεπτό να διαλέξω το δεύτερο." Τόμας Τζέφερσον, 3ος πρόεδρος των ΗΠΑ,1787.

- Τα ΜΜΕ, εξυπηρετώντας σκοπιμότητες μετατρέπονται συχνά σε φορείς παραπληροφόρησης και προπαγάνδας, οδηγούν τους δέκτες στην ετεροκατεύθυνση και τον αποπροσανατολισμό, στερώντας τους τη δυνατότητα να εμβαθύ­νουν στα πράγματα, γνωρίζοντας την αλήθεια.
- Με τον καταιγι­σμό των πραγμάτων που προβάλλουν οδηγούν τους δέκτες σε πνευματική σύγχυση ή σε πλήρη παθητικότητα, αφού ο δέκτης μαθαίνει στην έτοιμη τροφή απ’ τα ΜΜΕ (ιδιαίτερα απ` την τηλεόραση).
-  Με έντεχνους μηχανισμούς πλύ­σης εγκεφάλου, ωραιοποίησης κ.λπ.. τον οδηγούν στη μαζοποίηση και τη χει­ραγώγηση, ώστε αυτοί να εξυπηρετούν τις σκοπιμότητες των ολίγων που ελέγ­χουν τα ΜΜΕ και τελικά να χάνουν την πνευματική τους ελευθερία.
- Τα ΜΜΕ προβάλλουν ως ύψι­στη αξία το χρήμα και τον καταναλωτισμό. απομακρύνοντας τους δέκτες απ’ τις υψηλές ηθικές αξίες. Ταυτόχρονα, οδηγούν τους πολίτες στο άγχος γιατί οι πληροφορίες είναι αμέτρητες και εκείνοι αγωνιούν να τις αφομοιώσουν.
- Οι νέοι δέχονται αρνητικά πρότυπα ως προς την εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου τους και έτσι οδηγούνται στην ανού­σια διασκέδαση, μακριά απ’ τη γνήσια ψυχαγωγία, εφόσον συνήθως τα προβαλλόμενα πρότυπα είναι πρότυπα μάζας – εμπορευματοποιημένης διασκέδα­σης που μόνο τα συμφέροντα κάποιων μεγαλοεπιχειρηματιών εξυπηρετούν και σε καμία περίπτωση δεν αναβαθμίζουν το πνεύμα και την αισθητική των νέων.
-  Η δημοκρατία υπονομεύεται όταν τα ΜΜΕ λειτουργούν ως κερδοσκοπικές επιχειρήσεις ή υπηρετούν κόμματα.
- Οι πολίτες δέχονται μονοδιάστατη πληροφόρηση που τους οδηγεί στον κομ­ματικό παρωπιδισμό, την απολυτότητα και το φανατισμό. Δεν είναι λοιπόν νη­φάλιοι κι ελεύθεροι πνευματικά, ώστε να προβούν σε υπεύθυνες πολιτικές επι­λογές. Τέτοιοι παραπληροφορημένοι πολίτες δε συναισθάνονται τα δικαιώματα τους, άρα δεν τα διεκδικούν και δεν αγωνίζονται για το κοινό καλό και την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων.
- Πολύ συχνά, τέ­λος, υπερπροβάλλουν πρότυπα βίας είτε ηρωoποιώντας αντικοινωνικούς τύπους μέσα από ταινίες είτε προβάλλοντας με ωμό τρόπο γεγονότα βίας σε επίπεδο ειδησεογραφίας, άρα συχνά δημιουργού­νται άσχημα παραδείγματα για μίμηση ιδιαίτερα στους νεαρούς δέκτες.
Πολιτιστικός Τομέας
- Τα ΜΜΕ αποτελούν επίσης τον πιο χαρακτηριστικό δίαυλο πολιτιστικής δι­είσδυσης των ανεπτυγμένων χωρών στις αναπτυσσόμενες. Πιο συγκεκριμένα, οι ανεπτυγμένες χώρες μέσω της διαφήμισης των ΜΜΕ διοχετεύουν τη γλώσσα τους, τις αξίες τους, τα προϊόντα τους σε λαούς λιγότερο ανεπτυγμένους, που έχοντας και το σύμπλεγμα κατωτερότητας μιμούνται άγονα οτιδήποτε τους προβάλλεται. Μ’ αυτό τον τρόπο ενισχύεται η ξενομανία και απειλείται η πο­λιτιστική και εθνική τους ταυτότητα.
- Λάθη από τους παρουσιαστές, προβολή -κυρίως- ξένων τηλεοπτικών σειρών, συνθηματολογική χρήση της γλώσσας μέσω των διαφημίσεων που επηρεάζουν και, τη γενικότερη έκφραση.


Τρόποι αντιμετώπισης.
α. ΜΜΕ:
- Σκοπός τους πρέπει να είναι η απρόσκοπτη ενημέρωση, ο σεβασμός στον πολίτη, η αντικειμενική πληροφόρηση, χωρίς τάσεις υπερδιόγκωσης και εντυπωσιασμού. Όταν οι λειτουργοί των ΜΜΕ προβούν σε αυτοανάλυση, τό­τε θα υλοποιηθεί ο στόχος τους και έτσι δε θα αποτελούν πια την ίδια ιδεο­λογία, αλλά θα είναι ατραποί ιδεολογίας, βήμα πραγματικής ελευθεροτυ­πίας, άρα δε θα παραπληροφορούν. Χρειάζεται επίσης διάκριση είδησης -σχολίου, απαλλαγή από προκαταλήψεις και φανατισμό, ήθος κι υπευθυνότη­τα απ’ τους δημοσιογράφους και τήρηση από μέρους τους του κώδικα επαγ­γελματικής δεοντολογίας.
β. Οικογένεια:
- Μετάγγιση αρχών και αξιών τέτοιων, ώστε οι νέοι να διαμορ­φώσουν έναν υγιή χαρακτήρα, που θα αποτρέπει στο μέλλον κάθε φαινόμε­νο παραπληροφόρησης.
- Έλεγχος από τους γονείς των μηνυμάτων που δέχεται το παιδί και ουσια­στική συζήτηση, για την αποκωδικοποίηση και επεξεργασία τους.
-  Γενικότε­ρα, αντιμετώπιση της κρίσης του οικογενειακού θεσμού μέσα από τη γόνιμη επικοινωνία.
γ. Σχολείο:
- Το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται αναδιάρθρωση με προσανατολισμό ανθρωποκεντρικό. Τη στείρα αποστήθιση και συσσώρευση γνώσεων πρέπει να διαδεχθεί η ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας, ώστε από μικρή ηλικία ο νέος να εθίζεται στον προβληματισμό, ο οποίος συμβάλλει στην άμβλυνση της παραπληροφόρησης. Η σχολική κοινότητα οφείλει να καλλιεργεί την κοινωνική συνείδηση έναντι του ανταγωνισμού, που κατισχύει στις μέρες μας, με αφετηρία το γόνιμο διάλογο διδασκόντων-διδασκομένων.
δ. Πολίτευμα – Κράτος:
- Μόνο σ’ ένα δημοκρατικό πολίτευμα μπορεί να υπάρ­ξουν ευσυνείδητοι πολίτες-επαγγελματίες. που θα διαπνέονται από υψηλές αρχές και θα βιώνουν το δημοκρατικό τρόπο ζωής.
- Η πολιτεία ακολουθώ­ντας τον κώδικα επαγγελματικής δεοντολογίας και αποτελώντας υπερκομ­ματικό όργανο ελέγχου, είναι σε θέση να ελαχιστοποιήσει τα κρούσματα παραπληροφόρησης από τα ΜΜΕ.
- Επίσης, αναγκαία είναι η αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του λαού, ώστε κάθε πολίτης να μπορεί να προσεγ­γίσει πνευματικά αγαθά με τα οποία θα αντισταθεί σε κάθε μηχανισμό πα­ραπληροφόρησης.
- Οι πολιτικοί, τέλος, οφείλουν να λειτουργούν ως αντιπρό­σωποι του λαού και όχι ως φερέφωνα κομματικών σχηματισμών πρέπει να ασκούν το λειτούργημα τους με γνώμονα το κοινό καλό, γεγονός που ση­μαίνει περισσότερη αλήθεια και λιγότερο ψεύδος.
ε. Πνευματική ηγεσία:
- Οφείλουν να στηλιτεύουν φαινόμενα παραπληροφόρησης και να μην αποστασιοποιούνται. Κυρίως δεν πρέπει να εξυπηρετούν συμφέρο­ντα, είτε πρόκειται για επιστήμονες (διαφημιστές, ιστορικοί, κοινωνιολόγοι) είτε για καλλιτέχνες.
- Στόχος τους είναι να παρουσιάζουν το «βασιλιά γυ­μνό», χωρίς τάσεις ωραιοποίησης.
στ. Οι πολίτες:
- Να συνειδητοποιήσει τις αρνητικές επιδράσεις των ΜΜε, και να προσπαθήσει να εντοπίσει τις αιτίες τους.
- Να ασκήσει την αυτοκριτική του, προκειμένου να εντοπίσει το δικό του μερίδιο ευθύνης και να αντισταθεί στους "πειρασμούς" των ΜΜΕ.
-Να συμμετέχει ενεργά σε φορείς και οργανισμούς που καλούνται να προστατεύουν τα δικαιώματα των τηλεθεατών.
(το σχεδιάγραμμα είναι μια σύνθεση από τα σχεδιαγράμματα του βιβλίου "Ιδέες και επιχειρήματα για την έκφραση- έκθεση" των Α. Γιαβρή- Θ. Στουφής, εκδ. Κέδρος και από τα σχεδιαγράμματα του ιστότοπου: http://stefanu.wordpress.com)
ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ:


 ΚΕΙΜΕΝΟ 1. 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΟΘΟΝΗΣ

   Αυτήν την περίοδο τα διάφορα κανάλια της ιδιωτικής τηλεόρασης διαφημίζουν τα νέα τους προγράμματα. Παρατηρούμε ωστόσο, ότι ο ανταγωνισμός, ο οποίος υποτίθεται ότι θα έπρεπε να συμβάλλει στη δημιουργία καλύτερων προϊόντων και στον πλουραλισμό των επιλογών, οδηγεί αντίθετα σε μια διαρκή πτώση των ποιοτήτων και σε μια όλο και μεγαλύτερη ομοιομορφία.
   Οι υπεύθυνοι για τα τηλεοπτικά προγράμματα υποστηρίζουν συνήθως ότι η τηλεόραση δεν είναι παρά ένας καθρέπτης της κοινωνίας μας. Πρόκειται βέβαια για ένα βολικό άλλοθι, που τους χρησιμεύει για να δικαιολογούν τις-συχνά απαράδεκτες- επιλογές τους. Οφείλουμε όμως, να αναγνωρίσουμε ότι όλοι εμείς που ασκούμε κριτική στην κακή ποιότητα των τηλεοπτικών προγραμμάτων θα ήμασταν πιο αξιόπιστοι, αν δεν επιβραβεύουμε ως θεατές αυτό που στιγματίζουμε με το δημόσιο λόγο μας. Εκτός από τη δική μας ευθύνη, υπάρχει ωστόσο και η τάση αυτών που αποφασίζουν για τα τηλεοπτικά προγράμματα να θεωρούν το κοινό περισσότερο απαίδευτο και πιο επιρρεπές στον εκχυδαϊσμό από όσο είναι
στην πραγματικότητα.
   Υπάρχει βέβαια πάντα η δυνατότητα να κλείνουμε την τηλεόραση που μας προσφέρει χαμηλής ποιότητας προγράμματα. Μπορούμε να υιοθετήσουμε μια κριτική ή ειρωνική στάση απέναντι στο τηλεοπτικό μέσο, χωρίς κατ’ ανάγκη να το δαιμονοποιούμε. Αν κάποιος δεν έχει τίποτε άλλο εκτός από την τηλεόραση στη ζωή του, έχει και αυτός μερίδιο
ευθύνης για την απώλεια της αυτονομίας του.
   Το πεδίο στο οποίο οι κριτικές αντιστάσεις είναι εκ των πραγμάτων ελάχιστες ή ανύπαρκτες και επομένως εκδηλώνεται ακόμα πιο αρνητικά η ικανότητα της τηλεόρασης να εισβάλλει παντού, είναι κυρίως εκείνο της παιδικής ηλικίας.
   Πριν από μερικά χρόνια, σε ένα δημοτικό σχολείο στο Τορίνο, μια δασκάλα ζήτησε από τους μικρούς μαθητές της να μη δουν τηλεόραση για μια βδομάδα και έπειτα να καταγράψουν και να σχολιάσουν στο ημερολόγιό τους αυτήν την εμπειρία. Τα παιδιά περιέγραψαν αυτές τις επτά ημέρες σαν μια σκληρή και βασανιστική δοκιμασία. Ένιωθαν λυπημένα σα να τους είχε αφαιρεθεί το αγαπημένο τους παιχνίδι. Δεν ήξεραν τι να κάνουν στον ελεύθερο χρόνο τους, σαν να είχαν χάσει τον επιστήθιο φίλο τους, που τους συντρόφευε στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Προφανώς είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η τηλεόραση είχε αφαιρέσει από τα παιδιά την αναρχική ελευθερία της φαντασίας και που συνοδεύει την παιδική νεότητα
   Η τηλεόραση, επομένως, δεν είναι απλώς ένα ουδέτερο τεχνικό εργαλείο που αναπαριστά τον κόσμο ή «καθρεφτίζει» την κοινωνία, αλλά είναι ένα πανίσχυρο μέσο που επηρεάζει και συχνά διαμορφώνει την κρίση μας για τον κόσμο. Γι’ αυτό και το χρέος όσων διαχειρίζονται μια τέτοια δύναμη είναι να αναλογίζονται αυτοκριτικά την ηθική, πνευματική και πολιτική τους ευθύνη και να μην υποτάσσουν την εργασία τους αποκλειστικά σε εμπορικές σκοπιμότητες.
(Θαν. Γιαλκέτση, από τον ημερήσιο Τύπο.)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις.
Β. 1 Να γράψετε ένα δικό σας τίτλο για το κείμενο με σχόλιο και έναν χωρίς σχόλιο
Β.2 Με ποιο τρόπο αναπτύσσεται η 2η και 5η παράγραφος ;
Β.3 «Αν κάποιος δεν έχει τίποτε άλλο εκτός από την τηλεόραση στη ζωή του, έχει και αυτός ένα μερίδιο ευθύνης για την απώλεια της αυτονομίας του»: Να αναπτύξετε το νόημα της φράσης σε μια παράγραφο 80-100 λέξεις
Β.4 Να βρείτε τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων : ιδιωτικής, ομοιομορφία, αξιόπιστοι, επιβραβεύουμε, απαίδευτο, αφαιρεθεί.
Β.5 Να σχηματίσετε προτάσεις με τις παρακάτω λέξεις: πλουραλισμός, άλλοθι, στιγματίσουμε, αυτονομία, επιστήθιος, σκοπιμότητες.
Β.6 Τί δηλώνουν η κάθε μια από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου που συμβάλλουν στη συνοχή του κειμένου ; ωστόσο (1η παρ), βέβαια(2η), αν (3η)
Γ. Πολλοί είναι οι επικριτές της τηλεόρασης όσον αφορά το ρόλο της στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών. Υπάρχουν, όμως και αρκετοί, που χωρίς να παραβλέπουν τους κινδύνους, υποστηρίζουν πως το σύγχρονο αυτό μέσο μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο όργανο αγωγής των νέων. Εσείς, σε άρθρο 500 περίπου λέξεων, που θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας, καλείστε να αποδείξετε με επιχειρήματα και τις δύο αυτές θέσεις. 
“Αν έπρεπε να αποφασίσω αν θα πρέπει να έχουμε μια κυβέρνηση χωρίς εφημερίδες ή μόνο εφημερίδες χωρίς κυβέρνηση, δεν θα δίσταζα ούτε λεπτό να διαλέξω το δεύτερο. Τόμας Τζέφερσον, Τρίτος Πρόεδρος των Η.Π.Α., 1787”

Read more about Η Πραγματική Ιστορία των Μ.Μ.Ε. | Αντιδογματισμός on:
http://www.antidogma.gr/2008/11/history-of-mass-media/?utm_source=INK&utm_medium=copy&utm_campaign=share&
“Αν έπρεπε να αποφασίσω αν θα πρέπει να έχουμε μια κυβέρνηση χωρίς εφημερίδες ή μόνο εφημερίδες χωρίς κυβέρνηση, δεν θα δίσταζα ούτε λεπτό να διαλέξω το δεύτερο. Τόμας Τζέφερσον, Τρίτος Πρόεδρος των Η.Π.Α., 1787”

Read more about Η Πραγματική Ιστορία των Μ.Μ.Ε. | Αντιδογματισμός on:
http://www.antidogma.gr/2008/11/history-of-mass-media/?utm_source=INK&utm_medium=copy&utm_campaign=share&


ΚΕΙΜΕΝΟ 2.


Κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων διακοπών μου, διάβαζα μια αθηναϊκή εφημερίδα και το μάτι μου έπεσε πάνω σε μια χαριτωμένη γελοιογραφία που η λεζάντα έγραφε: «Όχι στα ναρκωτικά, ναι στην TV μαστουρώνεις καλύτερα».
Όταν τη διάβασα γέλασα, το θεώρησα αστείο. Όμως όσο κι αν ακούγεται παράξενο η τηλεόραση είναι σε θέση να δημιουργήσει σχέσεις εξάρτησης το ίδιο δραστικές όσο και μια τοξική ουσία. Γιατί το να παρακολουθήσεις μόνο μια ενδιαφέρουσα σειρά και κατόπιν να κλείσεις την τηλεόραση είναι όπως λέει ο αδελφός μου σα να θέλεις να φας μόνο μια τηγανητή πατάτα!
Παιδιά από πέντε ετών έως ηλικιωμένοι ογδόντα πέντε είναι «κολλημένοι» σε καθημερινή βάση μπροστά στη μικρή οθόνη. Υπολογίστηκε από έρευνα που έγινε ότι στις ΗΠΑ ένα παιδί που τελειώνει το Λύκειο έχει περάσει περισσότερες από 15.000 ώρες μπροστά στο «χαζοκούτι»! Βέβαια για ένα άτομο περασμένης ηλικίας μπορούμε να πούμε πως οι συνέπειες είναι σχετικά μικρές και λιγότερο ανησυχητικές. Λόγω του ότι το άτομο αυτό έχει ήδη διαμορφώσει το χαρακτήρα του. Τι να πούμε όμως για ένα παιδί, ένα έφηβο, ή ακόμα και για ένα ανώριμο άτομο; Εκεί σηκώνουμε τα χέρια μας ψηλά!
Πρόκειται σαφώς για μεγάλη και ανεπανόρθωτη βλάβη ανάλογη του εθισμού. Όπως η φυσική τροφή μπαίνει στο σώμα μας και ωφελεί τα διάφορα όργανα του (η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων συντελεί στην ανάπτυξη των οστών, η κατανάλωση φρούτων αυξάνει την ανοσοποιητική ικανότητα του οργανισμού κλπ), έτσι και η πνευματική τροφή συντηρεί και δραστηριοποιεί το «δέκτη» δηλαδή το συνειδητό και το υποσυνείδητο  του ανθρώπου. Ό,τι βλέπουμε, ακούμε, αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας, καταγράφεται αναλύεται και αναπαράγεται ασυνείδητα πολλές φορές όταν αντιδράμε σε ανύποπτο χρόνο σε κάποιο εξωτερικό ερέθισμα. Εξαιτίας αυτής της διεργασίας αισθανόμαστε κατά περίσταση, ήρεμοι, επιθετικοί ή χαρούμενοι. Μέσω αυτής της διεργασίας ρυθμίζονται οι σχέσεις μας με τους φίλους τους γονείς και τους δασκάλους μας.
Ένα παιδί στις ΗΠΑ παρακολουθεί 18.000 δολοφονίες από την τηλεόραση στη διάρκεια της σχολικής του ζωής. Το παιδί αυτό όταν μεγαλώσει είναι πιθανό να γίνει δολοφόνος γιατί οι τηλεόραση συντηρεί και συντηρείται από την εγκληματικότητα, τη διαδίδει, την αναπαράγει και   ίσως την κάνει και τρόπο ζωής για κάποιους ανθρώπους.
Τελικό συμπέρασμα είναι ότι όταν σε μια κοινωνία η κυριότερη απασχόληση των νέων είναι η τηλεόραση με ποια λογική ελπίζουμε σε μια καλύτερη κοινωνία με λιγότερη εγκληματικότητα; Πότε άραγε η τηλεόραση από κατάρα θα γίνει ευλογία; Μάλλον όταν τα προγράμματα αποκτήσουν κυρίως παιδαγωγικό / επιμορφωτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Μέχρι να γίνει αυτό κλείστε την τηλεόραση. Υπάρχουν τόσα καλά βιβλία να διαβάσουμε. Το ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο να απομακρυνθούμε από την τηλεόραση, όμως ας κάνουμε μια προσπάθεια. Πιστεύω ότι θα υπάρξουν πολλαπλά οφέλη από μια τέτοια απόπειρα «απεξάρτησης».  Μέιβης Μότσκα - Ιανουάριος 2006

ΚΕΙΜΕΝΟ 3.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ
 Η επιδίωξη ή, έστω, η διακήρυξη της αντικειμενικότητας κατέχει πάντα μια καίρια θέση στη δημοσιογραφική δεοντολογία. Αναγράφεται σε όλους του Κώδικες Δεοντολογίας, συχνά στις προγραμματικές επαγγελίες, καμιά φορά και στις προμετωπίδες των εφημερίδων. Η βαρύνουσα σημασία που της αποδίδεται υπογραμμίζεται με την αντιδιαστολή ανάμεσα στην αντικειμενικότητα της ειδησεογραφίας και στον επιτρεπόμενο υποκειμενικό χρωματισμό της αρθρογραφίας. Και, βέβαια, υποτίθεται ότι αφορά όλα τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, έντυπα, ραδιόφωνο, τηλεόραση, τώρα και ιστοσελίδες του Διαδικτύου. Παντού, τα γεγονότα υποτίθεται ότι εμφανίζονται όπως πραγματικά είναι χωρίς στρεβλώσεις, ανακριβείς προσθήκες ή σκόπιμες παραλείψεις.
  Η εικόνα είναι ειδυλλιακή αλλά εξωπραγματική. Γιατί παραγνωρίζει τη σημασία της παρουσίασης του γεγονότος: το ίδιο γεγονός, χωρίς καμία αλλοίωση, έχει διαφορετική επίπτωση στη λεγόμενη κοινή γνώμη, ανάλογα με το πώς θα παρουσιασθεί. Άλλη σημασία αποκτά το γεγονός που παρουσιάζεται στην πρώτη σελίδα (ή στην αρχή της ροής των ειδήσεων) κι άλλη αυτό που πνίγεται σε κάποια εσωτερική σελίδα (ή ανάμεσα σε άλλες ειδήσεις), άλλη το γεγονός που θεωρείται άξιο να υπογραμμισθεί με πολύ χώρο ή χρόνο κι άλλη εκείνο που κάπου αναφέρεται παρενθετικά και συνοπτικά. Ακόμα, το μέγεθος των τυπογραφικών στοιχείων ή ο τίτλος, ο τόνος της φωνής του εκφωνητή ή του παρουσιαστή μπορούν να κάνουν το ίδιο γεγονός να φαίνεται διαφορετικό.
  Ας παραδεχτούμε ότι αυτές οι παραβιάσεις της αντικειμενικότητας είναι, ως έναν βαθμό, αναπόφευκτες. Επιτέλους, η είδηση κάπως πρέπει να παρουσιασθεί και κάποιος πρέπει να αποφασίσει για τον τρόπο της παρουσίασής της. Με τι κριτήριο θα κριθεί η αντικειμενικότητα της παρουσίασης; (…)
  Η κύρια μέθοδος κατασκευής γεγονότων παίρνει συχνά τη μορφή πρόβλεψής τους. (…) Ας πάρουμε, για παράδειγμα, μια αναγγελλόμενη απεργία ή μια αναγγελλόμενη πορεία κάποιου ορισμένου κλάδου, από τις συνηθισμένες, ας πούμε «ρουτίνας». Ως ένα μεγάλο βαθμό, η επιτυχία της εξαρτάται από τη δημοσιευόμενη πρόβλεψη της επιτυχίας ή της αποτυχίας: η είδηση ότι «καθολική αναμένεται η συμμετοχή στη σημερινή απεργία» ή «μεγαλειώδης προβλέπεται η αυριανή πορεία» μπορεί να αποτελέσει σημαντική παρακίνηση για τους κάθε λογής διστακτικούς. (…)
  Άλλωστε στα μέσα μαζικής επικοινωνίας αρέσει ο χαρακτηρισμός ως «τέταρτης εξουσίας» (παράλληλα προς τη νομοθετική, την εκτελεστική και τη δικαστική), γιατί τους αναγνωρίζει μια δύναμη επίδρασης στον δημόσιο βίο. Και εξουσία μεν σίγουρα υπάρχει, το ερώτημα είναι αν μπορεί να μπει στην ίδια μοίρα με τις άλλες τρεις. Γιατί, ενώ η δημοκρατική νομιμοποίηση των τριών άλλων εξουσιών στηρίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στη λαϊκή κυριαρχία, μετέωρη παραμένει η νομιμοποίηση της εξουσίας που ασκούν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. (…)
  Συνεπώς, επιβάλλεται η αφύπνιση της προσοχής των αναγνωστών ή των θεατών μπροστά σε κάποιες παγίδες που στήνονται καμιά φορά, ώστε ν’ ακτινογραφείται η πραγματικότητα που συχνά συγκαλύπτεται ή εξωραΐζεται. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η ελευθερία του Τύπου και των άλλων μέσων μαζικής επικοινωνίας είναι αγαθό αναμφισβήτητο. Και τούτο γιατί, αν η ελευθερία του τύπου κρύβει κάποιους κινδύνους, η έλλειψή της είναι ένα κακό απόλυτο, όπως κάθε σύμπτωμα ολοκληρωτισμού.
(διασκευή άρθρου του Γεωργίου Κουμάντου από τον ημερήσιο τύπο)
Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου σε 100 – 120 λέξεις.
Β.1. Να διατυπώσετε έναν τίτλο με σχόλιο κι έναν χωρίς σχόλιο για το κείμενο που σας δόθηκε.
Β.2. «Ο τόνος της φωνής του εκφωνητή ή του παρουσιαστή μπορεί να κάνει το ίδιο γεγονός να φαίνεται διαφορετικό». Χρησιμοποιώντας τη φράση αυτή ως θεματική περίοδο να αναπτύξετε μια παράγραφο με δικά σας παραδείγματα.
Β.3. εμφανίζονται, συνοπτικά, διαφορετικό, σημαντική, αναμφισβήτητο.
Να δώσετε για την καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μια συνώνυμη και μια αντώνυμη.
Β.4. Με ποιον τρόπο οι λέξεις γιατί, ενώ της πέμπτης παραγράφου του κειμένου συνδέουν τις προτάσεις μεταξύ τους;
Γ. Το σχολείο σας οργανώνει μια συνάντηση μαθητών – εκπροσώπων των σχολικών μονάδων της περιοχής σας. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης αυτής να παρουσιάσετε μια εισήγηση σχετικά με την αναγκαιότητα της κριτικής ικανότητας του εφήβου και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί αυτή να καλλιεργηθεί στη σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας. (500-600 λέξεις)

 Τα ΜΜΕ είναι ένα θέμα που μπορεί να συνδυαστεί με πολλά άλλα θέματα της έκθεσης σε έναν εκθεσιότιτλο. Έτσι μπορούμε να έχουμε συνδυαστικά θέματα, όπως:

- ΜΜΕ και δημοκρατία
- ΜΜΕ και μαζοποίηση
- ΜΜΕ και διαφήμιση/ υπερκατανάλωση
- ΜΜΕ στην παιδεία
- ΜΜΕ και ψυχαγωγία
- ΜΜΕ και γλώσσα
- ΜΜΕ και παράδοση
- ΜΜΕ και βία

"ΟΙ 10 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΜΕ"

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ
Το θεμελιώδες στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου είναι η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής που έγκειται στην εκτροπή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και τις αποφασισμένες από τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ αλλαγές μέσω της τεχνικής του κατακλυσμού συνεχόμενων αντιπερισπασμών και ασήμαντων πληροφοριών. Η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής είναι επίσης απαραίτητη για να μην επιτρέψει στο κοινό να ενδιαφερθεί για απαραίτητες γνώσεις στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της ψυχολογίας, της νευροβιολογίας και της κυβερνητικής. «Διατηρήστε την προσοχή του κοινού αποσπασμένη, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμάλωτη θεμάτων που δεν έχουν καμία σημασία. Διατηρήστε το κοινό απασχολημένο, τόσο πολύ ώστε να μην έχει καθόλου χρόνο για να σκεφτεί – πίσω στο αγρόκτημα, όπως τα υπόλοιπα ζώα».
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΛΥΣΕΩΝ
Αυτή η μέθοδος καλείται επίσης «πρόβλημα- αντίδραση – λύση». Δημιουργείται ένα πρόβλημα, μια προβλεφθείσα «κατάσταση» για να υπάρξει μια κάποια αντίδραση από τον κόσμο, με σκοπό αυτός ο ίδιος να ορίσει τα μέτρα που η εξουσία θέλει να τον κάνει να δεχτεί. Για παράδειγμα: Αφήνεται να ξεδιπλωθεί και να ενταθεί η αστική βία ή οργανώνονται αιματηρές επιθέσεις που αποσκοπούν στο να απαιτήσει ο κόσμος νόμους ασφαλείας και πολιτικές εις βάρος της ελευθερίας. Ή ακόμα: Δημιουργούν μία οικονομική κρίση ώστε να γίνει αποδεκτή ως αναγκαίο κακό η υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων και η διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών.
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΔΙΑΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Για να γίνουν αποδεκτά τα διάφορα απαράδεκτα μέτρα, αρκεί η σταδιακή εφαρμογή τους, λίγο λίγο, επί συναπτά έτη. Κατά αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν τις δεκαετίες του ΄80 και ΄90 οι δραστικά νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός): Ανύπαρκτο κράτος, ιδιωτικοποιήσεις, ανασφάλεια, ελαστικότητα, μαζική ανεργία, μισθοί που δεν εξασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα, τόσες αλλαγές που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση αν είχαν εφαρμοστεί μονομιάς.
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΒΟΛΗΣ
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσουν ως «επώδυνη και αναγκαία», εξασφαλίζοντας τη συγκατάβαση του λαού τη δεδομένη χρονική στιγμή και εφαρμόζοντάς την στο μέλλον. Είναι πιο εύκολο να γίνει αποδεκτή μια μελλοντική θυσία απ’ ότι μία άμεση. Κατά πρώτον επειδή η προσπάθεια δεν καταβάλλεται άμεσα και κατά δεύτερον επειδή το κοινό, η μάζα, πάντα έχει την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «τα πράγματα θα φτιάξουν στο μέλλον» και ότι οι απαιτούμενες θυσίες θα αποφευχθούν. Αυτό δίνει περισσότερο χρόνο στο κοινό να συνηθίσει στην ιδέα των αλλαγών και να τις αποδεχτεί με παραίτηση όταν φτάσει το πλήρωμα του χρόνου.
ΑΠΕΥΘΥΝΣΗ ΛΟΓΟΥ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ ΣΑΝ ΑΥΤΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν λόγο, επιχειρήματα, προσωπικότητες και τόνο της φωνής, όλα ιδιαίτερα παιδικά, πολλές φορές στα όρια της αδυναμίας, σαν ο θεατής να ήταν μικρό παιδάκι ή διανοητικά υστερημένος. Όσο περισσότερο θέλουν να εξαπατήσουν το θεατή τόσο πιο πολύ υιοθετούν έναν παιδικό τόνο. Γιατί; «Αν κάποιος απευθύνεται σε ένα άτομο σαν αυτό να ήταν 12 χρονών ή και μικρότερο, αυτό λόγω της υποβολής είναι πολύ πιθανό να τείνει σε μια απάντηση ή αντίδραση απογυμνωμένη από κάθε κριτική σκέψη, όπως αυτή ενός μικρού παιδιού».
ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ
Η χρήση του συναισθήματος είναι μια κλασική τεχνική προκειμένου να επιτευχθεί βραχυκύκλωμα στη λογική ανάλυση και στην κριτική σκέψη των ατόμων. Από την άλλη, η χρήση των συναισθημάτων ανοίγει την πόρτα για την πρόσβαση στο ασυνείδητο και την εμφύτευση ιδεών, επιθυμιών, φόβων, καταναγκασμών ή την προτροπή για ορισμένες συμπεριφορές.
Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ
Κάντε το κοινό να είναι ανήμπορο να κατανοήσει τις μεθόδους και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και τη σκλαβιά του. «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που δίνεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι η φτωχότερη και μετριότερη δυνατή, έτσι ώστε το χάσμα της άγνοιας μεταξύ των κατώτερων και των ανώτερων κοινωνικών τάξεων να είναι και να παραμένει αδύνατον να γεφυρωθεί».
ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ
Προωθήστε στο κοινό την ιδέα ότι είναι της μόδας να είσαι ηλίθιος, χυδαίος και αμόρφωτος.
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΕΝΟΧΗΣ
Κάντε τα άτομα να πιστέψουν ότι αυτά και μόνον αυτά είναι ένοχα για την κακοτυχία τους, εξαιτίας της ανεπάρκειας της νοημοσύνης τους, των ικανοτήτων ή των προσπαθειών τους. Έτσι, τα άτομα, αντί να εξεγείρονται ενάντια στο οικονομικό σύστημα, υποτιμούν τους εαυτούς τους και νιώθουν ενοχές, κάτι που δημιουργεί μια γενικευμένη κατάσταση κατάθλιψης, της οποίας απόρροια είναι η αναστολή της δράσης. Και χωρίς δράση, δεν υπάρχει επανάσταση.
(Διαβάστε περισσότερα: http://www.pare-dose.net/?p=4007#ixzz1dc52MAGr)

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΚΑΙ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΑ ΜΜΕ:
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΡΘΡΑ: