ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

 Αναφορική/ Δηλωτική/ Κυριολεκτική

Στην αναφορική χρήση της γλώσσας το μήνυμα δε χρειάζεται ερμηνεία, μας δίνεται καθαρά, κυριολεκτικά.  Η σημασία της λέξης αποδίδεται με ακρίβεια και σαφήνεια, ταυτίζεται με αυτό που δηλώνει και γίνεται αντιληπτή μέσα από τις λογικές διεργασίες του δέκτη. Σκοπός του πομπού είναι η πληροφόρηση, η διασάφηση και η μετάδοση μηνυμάτων.. Αυτή τη λειτουργία της γλώσσας τη συναντάμε σε επιστημονικά κείμενα και σε δοκίμια πειθούς.

Π.χ. Η καρδιά του ανθρώπου

 

Ποιητική/ Συνυποδηλωτική/ Μεταφορική

Στην ποιητική χρήση της γλώσσας οι λέξεις δεν αποδίδονται με την πραγματική τους σημασία, αλλά με τη μεταφορική, δηλαδή αποκτούν αλληγορική σημασία. Υπάρχουν συναισθηματικές αποχρώσεις γι’ αυτό προσδίδει στο λόγο ζωντάνια, λυρικότητα και παραστατικότητα, αλλά και ποικιλία στο ύφος.. Σκοπός του πομπού είναι και η προσέλκυση του δέκτη, η τέρψη και η αισθητική του συγκίνηση.. Η βαρύτητα εδώ δίνεται στη μορφή περισσότερο, παρά στο ίδιο το μήνυμα/πληροφορία. Το μήνυμα που κάθε φορά υπονοείται, γίνεται αντιληπτό με τις συναισθηματικές διεργασίες του δέκτη. Ποιητική χρήση της γλώσσας συναντάμε πολύ συχνά στη δημοσιογραφία, στην ποίηση, στα στοχαστικά δοκίμια.

Π.χ. καρδιά του χειμώνα

 

 è Επιπλέον ο  μεταφορικός – εικονοπλαστικός λόγος:

 

• Καθιστά το κείμενο άμεσο, ζωντανό, παραστατικό.

• Τα μηνύματα είναι πιο κατανοητά και πιο αποτελεσματικά.

• Διεγείρει τον συναισθηματικό κόσμο του δέκτη. Προσελκύει το ενδιαφέρον του.

• Ευαισθητοποιείται το αναγνωστικό κοινό και έρχεται πιο κοντά στον προβληματισμό του

συγγραφέα.

• Μετριάζει την αυστηρότητα, το επίσημο ύφος και τη δεοντολογία του κειμένου.

• Ο λόγος αποκτά πρωτοτυπία, ποικιλομορφία και αίρεται η μονοτονία.